Μέλι είναι το γλυκό προϊόν-τρόφιμον που παράγουν οι μέλισσες, όταν συλλέγουν νέκταρ ή άλλους φυτικούς χυμούς ή εκκρίσεις από ζωντανά μέρη φυτών ή εκκρίσεις εντόμων. Δηλαδή, το υλικό που συγκεντρώνουν το μεταφέρουν στην κυψέλη τους ,όπου το εμπλουτίζουν με δικές τους ουσίες, οι οποίες συντελούν στη μετατροπή του σε μέλι. Το μέλι το αποθηκεύουν στις κηρήθρες τους, το ωριμάζουν και στη συνέχεια το σφραγίζουν, στεγανοποιώντας το.
Σημείωση: μια κηρήθρα γεμάτη μέλι υπολογίζεται ότι δίνει περίπου 3 κιλά μέλι.
Ποιο είναι αυτό το υλικό που συγκεντρώνουν οι μέλισσες;
Κατ΄αρχήν είναι το νέκταρ: έκκριση από ειδικούς αδένες των φυτών, τα λεγόμενα νεκτάρια, τα οποία βρίσκονται τόσο μέσα στο λουλούδι όσο και έξω από αυτό π.χ. στα φύλλα.
Είναι επίσης τα μελιτώματα: ζαχαρούχος χυμός που εκκρίνεται σε μικρές σταγόνες από τα φύλλα, κυρίως. Αλλά το κυριότερο, μελιτώματα συνήθως παράγονται από τα φυτά μεν αλλά με τη μεσολάβηση κάποιου εντόμου. Παράδειγμα, στο πεύκο ζει κάποιο παράσιτο που τρέφεται με τους γλυκούς χυμούς του δένδρου. Όσο χυμό δεν μπορεί να αφομοιώσει, τον αποβάλλει με τη μορφή σταγόνων κι αυτό είναι το μελίτωμα.
Οι κυριότερες πηγές, που δίνουν στη μέλισσα την πρώτη ύλη για το μέλι είναι: το θυμάρι, το πεύκο, τα εσπεριδοειδή, το βαμβάκι, τοτριφύλλι, ο ηλίανθος, ο ευκάλυπτος, το έλατο, η μέντα, η ρίγανη, το ρείκι.
Τα διάφορα είδη μελιού, καθώς και η % συμμετοχή τους στην ετήσια παραγωγή μελιού της χώρας είναι:
Μέλι από μελιτώματα
Πευκίσιο = 60% - 65%
Ελατίσιο= 5% Σύνολο= 65%-70%
Μέλι από άνθη
Θυμαρίσιο = 10%
Από διάφορα άνθη ή ανθόμελο = 20% - 25% Σύνολο = 30% - 35%
Σύνολο παραγωγής: περίπου 6.500 τόννοι
Πότε ένα μέλι είναι καλό;
Ιδού το μεγάλο ερώτημα. Το σύνηθες είναι να θεωρούμε κακής ποιότητας το μέλι όταν "ζαχαρώνει".
ΛΑΘΟΣ! Απεναντίας, τα γνήσια μέλια ζαχαρώνουν. Αλλάζει από μέλι σε μέλι ο χρόνος της ζακχάρωσης, ανάλογα με την προέλευσή του. Παράδειγμα το θυμαρίσιο μέλι ζαχαρώνει πολύ αργότερα από άλλα ανθόμελα.. Το μέλι όμως που δεν ζαχαρώνει με τίποτε, σχεδόν σίγουρα είναι κακοποιημένο (συνήθως βρασμένο). Δεν ζαχαρώνουν τα πευκίσια και ελατίσια μέλια (από μελιτώματα) ή αν υπάρχουν προσμίξεις διαφόρων ειδών μελιού.
Προσοχή: όταν στην επιφάνεια του μελιού υπάρχουν φουσκάλες και αφρός, το μέλι έχει ξυνίσει. Το ξύνισμα το προκαλεί η υγρασία, δηλαδή οι κακές συνθήκες αποθήκευσης. Αυτό σημαίνει ότι: το μέλι πρέπει να βρίσκεται σε αδιαφανές δοχείο, σε σκοτεινό ξηρό μέρος και με χαμηλή θερμοκρασία.
Πώς ξεπαγώνουμε ένα "ζαχαρωμένο" μέλι;
ΔΕΝ ΤΟ ΒΡΑΖΟΥΜΕ ΠΟΤΕ! Το βράσιμο το καταστρέφει αμέσως! Τι κάνουμε; Παίρνουμε την ποσότητα που χρειαζόμαστε, τη βάζουμε σε ένα μεταλλικό σκεύος και το τοποθετούμε μέσα σε νερό που βράζει, το λεγόμενο μπεν μαρί, (το γαλλικό μάς μάρανε).
Προσοχή: Δεν ξαναβάζουμε στο βάζο το ζεσταμένο μέλι, δεν τρώμε ΠΟΤΕ το μέλι από το βάζο. Το σάλιο το καταστρέφει.
Τι περιέχει το μέλι;
Οργανικά οξέα
|
Πρωτεΐνες & αμινοξέα
|
Μεταλλικά άλατα
|
Ένζυμα
|
Βιταμίνες
|
Γλουκονικό
|
Προλίνη
|
Κάλλιο
|
Ιμβερτάση ή σακχαράση ή σουκράση, διασπά τη σουκρόζη σε γλυκόζη
|
Α
|
Μυρμηγκικό
|
Λυσίνη
|
Χρώμιο
|
Αμυλάση ή διαστάση
|
Β1 (Θειαμίνη)
|
Βουτυρικό
|
Γλουτανιμικό
|
Θείο
|
Γλυκοζοξειδάση, μετατρέπει τη γλυκόζη σε γλουκολακτόνη, που σχηματίζει το γλουκονικό οξύ. Παράγεται υπεροξείδιο του υδρογόνου.
|
Ριβοφλαβίνη
|
Ταρταρικό
|
Αλανίνη
|
Ασβέστιο
|
Ινουλάση
|
Νικοτινικό οξύ
|
Οξαλικό
|
Φαινυλαλανίνη
|
Νάτριο
|
Φωσφατάση
|
Παντοθενικό οξύ
|
Κιτρικό
|
Λευκίνη
|
Φώσφορος
|
Καταλάση
|
Φολικό οξύ
|
Μηλικό
|
& άλλα
|
Μαγνήσιο
|
Υπεροξειδάση
|
Β12
|
Φορμικό
|
Σύνολο: 19
|
Πυρίτιο
|
C (ασκορβικό)
| |
& άλλα
|
Σίδηρος
|
D
| ||
Σύνολο:18
|
Μαγγάνιο
|
E
| ||
Χαλκός
|
H (Βιοτίνη)
| |||
Ψευδάργυρος
| ||||
& άλλα
|
Και συνεχίζουμε
Θεραπευτικές ιδιότητες του μελιού (εδώ να δείτε τι γίνεται)
Μάτια
|
Μελιτούχες αλοιφές χρησιμοποιούνται για παθήσεις αμφιβληστροειδούς, κερατίτιδα, φλογώσεις των βλεφάρων κ.λπ.
|
Στομαχο-εντερικές παθήσεις
|
Το μέλι συντελεί στην καλύτερη καύση των τροφών, ελαφρό καθαρτικό για δυσκοιλιότητα, γαστρίτιδα, έλκη στομάχου, ρυθμίζει την οξύτητα και την έκκριση του γαστρικού υγρού.
|
Συκώτι
|
Η γλυκόζη αυξάνει το γλυκογόνο, το οποίο συντελεί στην αύξηση της αντίστασης του οργανισμού στις μολύνσεις.
|
Νεφρά & ουροδόχος κύστη
|
Το μέλι συντελεί στη γρήγορη αποβολή άχρηστων ουσιών του οργανισμού. Βοηθάει στην ακράτεια ούρων των παιδιών δίουμε ένα κουτάλι μέλι πριν τον ύπνο).
|
Καρδιά
|
Η γλυκόζη είναι αποτελεσματική στον καρδιακό μυ, συντελεί στη διαστολή των αρτηριών. Ένα ποτήρι ζεστό νερό με μέλι πριν τον ύπνο βοηθάει τα μέγιστα.
|
Αναπνοή-κρυολογήματα
|
Ιατρικές παρατηρήσεις έδειξαν την αποτελεσματικότητα του μελιού σε διάλυμα 10% μελιού, σε εισπνοές για την ατροφία των άνω αναπνευστικών οργάνων, ξηρότητα λαιμού, δύσοσμο συνάχι. Ζεστό γάλα με μέλι, χυμός λεμονιού με μέλι βοηθούν στο κρυολόγημα.
|
Νευρικό σύστημα-αϋπνίες
|
Από την Αρχαία Ελλάδα και τη Ρώμη, το μέλι θεωρείται εξαιρετικό κατευναστικό. Σε αϋπνία, μια γεμάτη κουταλιά μέλι σε χλιαρό νερό.
|
Δέρμα
|
Μέλι με ψαρόλαδο βοηθάει στην επούλωση δύσοσμων πληγών. Αλοιφές από μέλι και καταπλάσματα μελιού βοηθούν σε όλες τις δερματικές παθήσεις.
|
Μάσκα για ωραίο δέρμα
Μέλι-κρόκος αυγού-αφρόγαλα σε αναλογία 1:1:1
Ανακατώνουμε τα υλικά, απλώνουμε στο πρόσωπο, αφήνουμε 15 λεπτά, πλένουμε και βάζουμε την κρέμα μας και...νάμαστε!
Κρέμα για μαλακά χέρια
Ζυμώνουμε μισό κιλό μέλι-8 κρόκους αυγών και προσθέτουμε σιγά-σιγά μισό κιλό αμυγδαλέλαιο. Ζυμώνουμε καλά. Στη συνέχεια προσθέτουμε 7-10 σταγόνες αιθ. Έλαιο περγαμόντου ή όποιο άλλο άρωμα προτιμάτε και ζυμώνετε καλά.
Μέλι και δέρμα
Ο λόγος που οι πληγές επουλώνονται, λόγω της παρουσίας του μελιού, είναι η αύξηση της γλουταμίνης, ακριβώς λόγω της παρουσίας του μελιού, η οποία γλουταμίνη διαγείρει την αύξηση και τη διαίρεση των κυττάρων και έτσι συντελείται η επούλωση της πληγής. Για του λόγου το αληθές δείτε τον πίνακα:
Αύξηση της γλουταμίνης μέσα στην πληγή, κατά τη χρήση διαφόρων επιθεμάτων
Μέσο
|
Γλουταμίνη % πριν το επίθεμα
|
Γλουταμίνη % μετά το επίθεμα
|
Ψαρόλαδο
|
45
|
47
|
Μέλι
|
42
|
68
|
Μέλι και ψαρόλαδο
|
49
|
62
|
Οι αθλητές στην αρχαιότητα έπαιρναν μέλι, που το θεωρούσαν αναζωογονητικό του οργανισμού. Ο κατακτητής του Έβερεστ Έντμουντ Χίλαρυ ήταν μελισσοκόμος και ο ίδιο είχε δηλώσει, ότι το κατόρθωμά του το οφείλει σε μεγάλο ποσοστό στην κατανάλωση μελιού.
Μέλι και παιδιά
Μετά το μητρικό γάλα, αξεπέραστη τροφή για τα παιδιά αποτελεί το μέλι. Βιβλιογραφικά δεδομένα και ιατρικές παρατηρήσεις και πειράματα καταδεικνύουν ότι, για τον παιδικό οργανισμό, επιβάλλεταιη αντικατάσταση της ζάχαρης με το μέλι. Γιατί; Διότι το μέλι έχει ενεργές αντιβιοτικές ιδιότητες, που βοηθούν στην απολύμανση της στοματικής κοιλότητας.
Μία μικρή κουταλιά μέλι στο μπιμπερό, μέλι αντί για ζάχαρη στα μεγαλύτερα παιδιά λειτουργεί ως ελαφρύ καθαρτικό, αναζωογονεί τον οργανισμό και βοηθάει στην καλύτερη απορρόφηση του ασβεστίου, συντελεί στην αύξηση της αιμοσφαιρίνης και στην καταπολέμηση της αναιμίας των παιδιών.
Μέλι και μακροζωία
Οι μελετητές και οι γιατροί της αρχαιότητας έδιναν στο μέλι μεγάλη σημασία και πίστευαν ότι η καθημερινή κατανάλωσή του συντείνει στην επιμήκυνση της ζωής, όχι βέβαια ως μοναδικός συντελεστής, αλλά που παίζει σημαντικό ρόλο. Πυθαγόρας, Δημόκριτος και άλλοι, που έζησαν μέχρι βαθειά γεράματα, αποτελούν παράδειγμα, αφού το μέλι ήταν καθημερινό στοιχείο της διατροφής τους.
Πόσο μέλι πρέπει να καταναλώνουμε την ημέρα;
Για να πετύχουμε τα πιο πάνω, έχουμε λοιπόν και λέμε:
Παιδιά: Μέχρι την ηλικία των 12 περίπου ετών, ένα κουταλάκι του γλυκού 2 φορές την ημέρα, στο γάλα, σε νερό χλιαρό ή και σκέτο.
Ενήλικες: Μία κουταλιά της σούπας ζυγίζει περίπου 30 γραμ. Δύο κουταλιές της σούπας την ημέρα είναι ό,τι πρέπει.
Γενική σημείωση: Είναι επομένως σημαντικό να διαλέγουμε το σωστό μέλι και να μάθουμε να το διατηρούμε σε σωστές συνθήκες.
Μέχρι στιγμής έχουμε πει κάποια πράγματα γι αυτό το θαυμαστό "ζωντανό εργοστάσιο" των 2 πόντων. Σήμερα δεν θα σας πω για την απίστευτη, μοναδική κατασκευή της και τον εξοπλισμό που διαθέτει για τη συλλογή του υλικού της. Θα σας πω μόνο αυτό:
Η εργάτρια- μέλισσα, σε κάθε πέταγμα-ταξίδι, προς αναζήτηση νέκταρος ή μελιτωμάτων, προκειμένου να γυρίσει στην κυψέλη φορτωμένη, πρέπει να επισκεφθεί 200-300 λουλούδια. Μέσα σε μιαν ημέρα, κάθε μέλισσα πραγματοποιεί 12 ταξίδια. Που σημαίνει ότι, για να θεωρηθεί ότι "έβγαλε το μεροκάματό της", πρέπει να επισκεφθεί 2500-3500 λουλούδια!! Τώρα, αν σκεφθούμε ότι κάθε κυψέλη αριθμεί περίπου 20.000 μέλισσες!, στο τέλος της ημέρας, όλες μαζί θα έχουν επισκεφθεί περί τα 50-70 εκατομμύρια λουλούδια!! Θαυμαστό ε; Κι ακόμη δεν σας έχω πει τίποτα σχεδόν, γι αυτό το απίστευτο δημιούργημα. Γι αυτό το πραγματικό θαύμα της φύσης!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου